Na krańcach kontynentalnej Europy
11
Jak jest na końcu świata? Niby zwyczajnie, ale kraniec ziemi zwykle ma to do siebie, że wyzwala refleksje na temat wieczności. Za to moje zetknięcia z krańcami ziemi zawsze były wietrzne. Im bardziej wysunięty przylądek, tym włos bardziej rozwiany i dusza bardziej rozedrgana. Rozmyta i mglista wie(trz/cz)ność jest mi chyba pisana. Nie ukrywajmy, w takich miejscach dochodzi do drgawek psychosomatycznych, czy tego chcemy czy nie. Kto odczuwa tylko ciałem, zwykle mało odczuwa, ale kto odczuwa jedynie duszą, niestety mija się z rozkoszą. Wiatry krańców świata pozwalają doświadczać w dwójnasób, może dlatego tak przyciągają wędrowców.
 | ||
| Cabo da Roca (Portugal)
Julian Gracq (w La Forme d'une ville) powiedział, że ten, kto w
swoich wspomnieniach widzi miasto, trzyma się kilku obrazów budynków jak
marynarz szukający boi, które zaprowadzą go do portu. Wczoraj jednak
samo miasto stało się moim marynarskim wspomnieniem, wspomnieniem i
rzeczywistością jednocześnie, a ja dryfowałem bez steru, mijając boje.
Może najgłębszą melancholią podróżnika jest to, że radość powrotu zawsze
zmieszana jest z czymś, co trudniej opisać, że to, za czym się
tęskniło, przetrwało i bez ciebie, że aby naprawdę mieć to przy sobie,
trzeba by na zawsze zostać tam, gdzie się to coś znajduje. Ale w tym
celu trzeba by stać się kimś, kim być nie można: tym, kto zostaje w
domu. Prawdziwy podróżnik żyje rozdarciem, napięciem między docieraniem
do celu i ponownym opuszczaniem, a równocześnie rozdarcie to stanowi
kwintesencję jego życia: on nie należy do żadnego miejsca. Temu
„wszędzie", po którym się nieustannie porusza, zawsze będzie czegoś
brakować; jest wiecznym pielgrzymem braku, utraty, i podobnie jak
prawdziwi pielgrzymi w tym mieście, szuka czegoś, co leży jednak dalej
niż grób apostoła czy wybrzeże Finisterre – czegoś, co go woła i
pozostaje niewidzialne, czegoś niemożliwego.
|
 |
| Fisterra (España) |
 |
| Fisterra (España) |
To fragment książki Ceesa Nootebooma Drogi do Santiago, która towarzyszyła mi podczas przygotowań do wyjazdu do świętego miejsca. Zacytowane słowa znajdują się tuż przed końcem książki, prawie u kresu ponad trzydziestoletniej wędrówki tego holenderskiego podróżnika i pisarza. Te słowa to również dla mnie zwieńczenie melancholijnych poszukiwań – zarówno literackich, jak i tych wypraw na „koniec ziemi" – Finisterre. Zadziwiające było doświadczenie tego miejsca, chociaż nie przeszłam nawet kilometra z prawie tysiąckilometrowej Camino de Santiago. Byłam wcześniej na portugalskim Cabo da Roca i wyobrażałam sobie kraniec świata podobnie – mrocznie, chmurnie, wietrznie, groźnie, niebezpiecznie. Jednak kres drogi św. Jakuba, gdzie pielgrzymi palili swoje ubrania, żegnając się z dotychczasowym życiem, okazał się oazą. Spokój, jaki towarzyszył temu miejscu, zlewał się z wyobrażeniem raju. To wywróciło mój już wywrócony porządek pojmowania świata. Zakłóciło na chwilę pesymistyczny obraz kresu... i pokazało coś jeszcze (gorszego, jak się teraz nad tym zastanawiam) – nie było tam żadnego kresu; niezmącona woda oceanu zlewała się w jedno z równie przejrzystym niebem. Kolistość melancholii powróciła, a ja nie potrafiłam sobie wyobrazić ukojenia. Może dlatego szybko ruszyliśmy wzdłuż Costa da Morte, Wybrzeża Śmierci, aż do Muxii, gdzie zobaczyłam swój – dramatyczny, pełen namiętności i nieposkromienia – koniec świata...
 |
| Muxía (España) |
A potem była jeszcze wyprawa po Algarve, najcieplejszym miejscu Europy (to ponoć ja przyniosłam tam deszcz, ale kto to wie...)
 |
| droga do Sagres - sam koniuszek Portugalii |
i wypatrywanie brzegu Afryki z plaż Taryfy.
 |
| widok z Taryfy na Gibraltar |
